मंगळवार, ३१ मार्च, २०२०

चोचले जिभेचे...

चोचले जीभेचे.              _____________

*पुडचटणी*

    खरं म्हणजे येसर, मेतकूट आणि पुडचटणी ही सारी एकाच कुटुंबातील सख्खी भावंडं....एकाचं नाव घेतलं की साऱ्यांची जोडीनं येतातच...
    ही तीघंही लग्नकार्यात तेवढीच महत्त्वाची,टिकणारी आणि तोंडाची चव वाढवणारी....
     मेतकुटाविषयी सांगून झालंय आज इतर दोघेजण....
  ‌‌पुडचटणीआंबटगोड चवीची, उन्हाळ्यात हमखास तोंडी लावणं म्हणून भुमिका निभावणारी! उन्हाळ्यात जेवणावरची 
ईच्छा थोडी कमी होते माणसाची, त्यावेळी चव आणण्यासाठी अती उत्तम...
    या शिवाय चिवड्याला किंवा मेतकूट लावलेल्या मुरमुऱ्याला थोडी पुडचटणी भुरभुरुन लावली की झक्कास चव येते!तुमचा बाजारी चिवडा मसाला या पुढे अगदी "ह्है" असाच....
    याशिवाय आपण आंबट वरण(आमटी)बनवतो त्यावेळी,त्यात चमचाभर पुडचटणी घातल्यास मस्त चव येते...बटाट्याची रस्सा भाजीची चवही या थोड्याशा चटणीनं चवदार बनते...
     अशी ही पुडचटणी कोणी वरतून कच्चं तेल,कोणी थोडीशी फोडणी वरतून टाकत आवडीनं खातात. किंवा तशी कोरडीही पोळी, भाकरीबरोबर लज्जत वाढवते...
कधी तोंडी लावणं,(चटणी)तर कधी मसाला म्हणूनही फार उपयोगाची!घरात आवर्जुन असावी अशीच!घरच्या घरी बनवता येणारी...घरातील सदस्य अगदी जिभल्या चाटत चाटत खातील आणि कधी संपली ते कळणार सुद्धा नाही!

*येसर*

      पूर्विच्या काळी एखादं लग्नकार्य असेल  तर चांगले ८-१५ दिवसांपासून घरी पाहूण्यांचा राबता असायचा....कालौघात अनेक कारणांमुळे  कमी झालायं....
पण देवकार्या च्या दिवशी येसर हा पदर्थ आवर्जुन लागायचाच....गम्मत म्हणजे, लग्नकार्य आटोपले,नवरा नवरी स्थिरस्थावर झाली तरीही,कांही मानाची मंडळी लग्नघरी मुक्काम ठोकून असायची....अशा वेळी एक दिवस जेवणात येसर वड्यांचा बेत केला जाई....असणाऱ्या पाहुण्यांनी येसर वड्यांचा यथेच्छ पाहुणचार घ्यावा आणि लग्नघराचा निरोप घ्यावा हे सुचवण्यासाठी ही पंगत असायची....
ही पंगत झाली म्हणजे ताम्हण पळीनं वाजवत असत....याचा अर्थ, "पाहुणे मंडळींनो,आता आपण आपल्या गावी जाण्यासाठी प्रस्थान करा". असा असायचा....त्यांच्या
सोबत येसर मेतकुटाचा नमुना चिवडा लाडू बरोबर दिलाच जायचा...
    हल्ली आपण हॉटेल्स मध्ये पाठवड्यांची भाजी म्हणून जे खातो ना,त्याचे मुळ या येसरवडीच्या डिश मध्येच आहे बरं का....

*नंदिनी म.देशपांडे*.

🌹🌹🌹🌹🌹🌹

 ‌*पुडचटणी*

साहित्य.

* एक वाटी चनाडाळ
*एक वाटी उडीद डाळ
*एक वाटी धणे
*अर्धी वाटी तीळ
*अर्धी वाटी ‌किंवा थोडी त्या पेक्षा कमी जिरं
*हिंग चवीनुसार
*चिंच किती प्रमाणात आंबट लागते त्या नुसार (वाळलेली)या प्रमाणाला पाऊण ते एक वाटी
*गुळ साधारण तेवढाच
*तीखट चवीनुसार
*मीठ चवीनुसार

कृती.
सर्व डाळी,आणि धणे जिरं,तीळ वगैरे वर दिलेलं सर्वच साहित्य वेगवेगळं असं थोड्या तेलावर खमंग भाजून एकत्र करावे.
तीखट,मीठ,हिंग भाजण्याची गरज नाही.
पण शाबीत लाल मिरची घेतल्यास थोड्या तेलावर परतून घ्यावी.
चिंचेच्या रेषा काढून ती पण तेलावर भाजून घ्यावी.भाजलेली चिंच गार झाल्यानंतर कडक होते.चिंच चिंचोके काढून असावी.
या साऱ्या मिश्रणात चिरलेला गुळ घालावा (मिश्रण गार झाल्यानंतर)
नंतर हे मिश्रण मिक्सरमध्ये फिरवून घ्यावे
एकदा फिरवून घेतलेल्या मिश्रणाची चव एकजीव होत नाही म्हणून एकदा मिक्सर मधून काढलेले मिश्रण पुन्हा एकदा मिक्सरला फिरवून एकजीव करावे म्हणजे चटणी चवदार लागते....
हे तयार झालेले रवाळ मिश्रण म्हणजेच तयार झालेली पुडचटणी!ही चांगली ३-४महिने टिकते.आंबट गोड असते म्हणून काचेच्या बरणीत भरून ठेवावी.

©️ 
*नंदिनी म.देशपांडे*.

🌹🌹🌹🌹

कोणत्याही टिप्पण्‍या नाहीत:

टिप्पणी पोस्ट करा