मनातलं.... वर्ष संपत चालल्याची चाहूल लागली की, नकळतपणे माझं मन दरवर्षीच सरत्या वर्षातील घटनांचा मागोवा घेऊ लागतं... या सरत्या वर्षाचा,म्हणजे सन 2022 मध्ये घडलेल्या घटनांचा वयक्तिक पातळीवर परामर्ष घ्यावयाचा ठरवलं तर....
खरं म्हणजे हे अख्खं वर्ष काळजीचं आणि मनाला क्लेशदायक ठरलं असंच मी म्हणेन...
वर्षाच्या सुरुवातीलाच, जानेवारी 2022 मध्ये माझ्या वडिलांच्या वागण्या बोलण्यातील विसंगती लक्षात येऊ लागली....सुरुवातीला विनोदाने त्याकडे बघितले आम्ही...पण लवकरच ते "डेमेन्शिया"(अल्झायमर ) या मानसिक विकाराचे शिकार होत आहेत यावर डॉक्टरांकडून शिक्कामोर्तब झाले...
आणि माझे तर धाबेच दणाणले....त्यांना असं काहीतरी झालंयं हे ऐकून खरं म्हणजे मलाच प्रचंड धक्का बसला सुरुवातीला.....
एवढा हुशार, मुत्सद्दी, कायदेतज्ज्ञ आणि बोलक्या असणाऱ्या माणसाला असे होऊच कसे शकते?
वाचनाची सवय, गप्पांची महेफिल गाजवणारे, गाण्यांची आवड असणारे आणि बातम्या बघत जगभरातील परिस्थितीचे अपडेट्स घेणारे माझे वडील अशी अल्झायमरची शिकार कसे काय होऊ शकतात?याचा विचार करुन आता कोणताही उपयोग नव्हताच....
पण आता खंबीरपणे त्यांचा हा अल्झायमर त्यांच्यासाठी जास्तीतजास्त सुखकारक कसा होईल याच साठी प्रयत्न करणं आपल्या हातात आहे आणि आपण जास्तीतजास्त वेळ त्यांच्यासाठी देणं महत्वाचं आहे हे मनाने जाणलं होतं.... आणि तसंच करण्याचं मीही ठरवलं...
वडिलांचा अल्झायमर वाढणयाचा वेग विलक्षण होता...चार आठ दिवसाला त्यांच्या वागण्या बोलण्यात फरक पडतोय लक्षात येत होतं...पण शारीरिक दृष्टिने ते पूर्ण तंदुरुस्त आहेत याचा आनंदही वाटत होता...
त्यांना एक सोबत केअरटेकर ठेवल्याने आम्ही थोडेसे निर्धास्त झालो होतो...
थोडे फिरुन येणे आणि मी जवळच रहात असल्यामूळे सकाळी उठल्यापासून झोपेपर्यंत माझ्या घराच्या कितीतरी वार्‍या होत होत्या त्यांच्या मार्फत...तेवढाच काय तो विरंगुळा होता त्यांना....आम्हीही दोघं त्यांना मुद्दाम वेळ देतच होतो...
अजून पर्यंत दुसऱ्या कुणाला त्रासदायक होईल असं काही वागणं नव्हतं बदललेलं....डॉक्टरांनीही अशा पेशंट मध्ये काय काय बदल होत असतात याची पूर्ण माहित दिली होती आम्हाला....
उलट याही अवस्थेत वडीलांची विनोदबुध्दी पूर्णपण शाबूत होती आणि वानोद करत आम्हा सर्वांना ते हसवत रहायचे...असेच जरी राहिले,ते तरी खूप आहे,असे मनोमन वाटत रहायचे...
आता हळू हळू जेवणाच्या पदार्थांची नावं एव्हाना पूर्णपणे विस्मरणात गेली होती वडिलांच्या.... पण नवरात्रातील देवीच्या सर्व आरत्या अगदी मु:खपाठ होत्या त्यांच्या....मराठी इंग्रजी वाचन विसरले नाहीत, पण गणित आणि अगदी पैशांचंही संख्याशास्त्र पार पुसून गेलेलं मेंदूतून... अगदी शाळेत असताना शिकलेले तबल्याचे ताल वाजवूनही दाखवायचे आजही आम्हाला ते आणि त्यांचं आवडीचं गाणं "उघड नयन देवा "नेहमी प्रमाणेच सुरात म्हणायचे...सुरुवातीचा शब्द चालू करुन द्यावा लागत असे मात्र....
असं सगळं हसत खेळत वडिलांचा अल्झायमर त्यांच्यासह आम्हीही झेलत होतो...तसा त्यांचा त्रास असा काहीच नव्हता,किंवा त्यांचं काही करावं लागतंय असंही नव्हतंच...
बाबा घरात असले की, घर कसं भरल्या सारखं वाटायचं...त्यांचं बोलणं सतत कानावर पडायचं आणि त्यातून आम्हाला आणि त्यांनाही समाधान मिळायचं....
पण ऑक्टोबर सुरु झाला आणि बाबा आम्हाला चेहर्‍यावरुन ओळखेनासे झाले आहेत लक्षात आलं...स्पर्श आणि आवाज मात्र कळायचा त्यांनाआपल्यामाणसांचा....."आपले जन्मदाते वडिल आपल्या मुलांना ओळखत नाहीत" ही जाणीव अतिशय हळवी बनवून जाते आपल्या मनाला आणि तेवढीच क्लेशकारकही.....
अशातच दसरा हसतखेळत पार पडला...त्यांच्या आवडीच्या श्रीखंडाचा मनसोक्त अस्वाद घेत त्यांनीही तो साजरा केला....खूप बरे वाटले हेबघून...कारण खाण्याबद्दल अजिबात आसक्तीच राहिली नव्हती त्यांना आतापावेतो....मुळचे खवय्ये होते माझे वडील तरीही....
कोजागिरी पौर्णिमा मात्र त्यांचा आणखीन एक "मायस्थेनायाचा" विकार सोबत घेऊनच उगवली....
कधीही नावही न ऐकलेल्या या विकाराची, मात्र यामूळे इत्यंभूत माहिती समजली आम्हाला...
हॉस्पिटल ला प्रचंड घाबरणारे माझे वडील या निमित्ताने अख्खा एक महिना हॉस्पिटल मध्ये ॲडमीट होते....आपण नक्की चांगले होऊन घरी परतणार या आशेने....अगदी सकारात्मक मनोवृत्तीने ....
या मायस्थेनियावर मात करण्यासाठी हॉस्पिटल मध्ये नाना प्रकारची औषधं, इंजेक्शन्सचा एवढा मारा केला गेला त्यांच्यावर, की आम्हालाही ते बरे होत आहेत असेच वाटू लागले...कदाचित त्यांचा अल्झामरही या काळात लयाला जाईल अशी आशाही वाटू लागली...पण कसचे काय..अशातच दिवाळी आली, बाबा आपल्यात आहेत हा आनंद होताच, पण काळजीची टांगती तलवार लटकत होतीच मनामध्ये...
बाबांचा, वाढदिवस भाऊबिजेचा...तारीखही 19 ऑक्टोबर ती योगायोगाने याच दिवशी आलेली...पण मनात शंकेची पाल चुकचुकत होती...मी त्या ईश्वराला मनापासून विनंती करत होते की, त्यांचा अवतरण्याचा दिवस आणि निरोपाचा दिवस एकच यावा असा योग मात्र साधू नकोस बाबा....कारण शुध्दीवर होते तरीही त्यांची लक्षणं काही वेगळीच दिसत होती...
औषधांच्या मार्याने दिवसेंदिवस खालावत चाललेली तब्येत नकारात्मक संकेत देऊ लागली...
अख्खा महानाभर त्या नियतीबरोबर चालू असणारी त्यांची कडवी झुंज अखेर वैकुंठ चतुर्थीच्या दिवशी संपली...पण आयुष्यात कायम यशस्वी झालेले बाबा या काळाबरोबर चाललेल्या निकराच्या लढाईत मात्र अयशस्वी ठरले...दुर्दैवाने काळाने बाजी मारली आणि अतिशय चांगल्या मुहुर्तावर त्या वैकुंठात जाऊन पोहोंचले....
या सरत्या वर्षातील अगदी पावणेदोन महिन्यांपूर्वीच घडलेली ताजीच पण मनावर आघात करुन गेलेली ही घटना...मनात फार मोठी पोकळी निर्माण करुन गेली....
वडिलांचा अल्झायमर, मायस्थेनियाच्या रुपाने, त्यांनी गाण्यात म्हटलंयं तसं अक्षरशः आपल्या स्वतःच्या श्वासांचा महिनाभर अखंड धूप जाळला बाबांनी, पण तरीही त्यांना सोबत घेऊन गेला...आम्हा भावंडाना पोरकं करत...म्हणूनच हे 2022 वर्ष मी सुरुवातीलाच म्हणाले तसं काळजीचंच आणि मनाला हुरहूर लावून गेलं....असो...
आता येणारे नवीन वर्ष,2023 आनंद, उत्साह आणि सकारात्मक उर्जेचा स्त्रोत अखंड वाहता ठेवेल या आशेने त्याचे स्वागत करण्यास आम्ही सज्ज आहोतच....
2022 या वर्षाला बाय बाय करत करत....
©️ नंदिनी म. देशपांडे.
🌹🌹🌹🌹🌹🌹
